ساختمانهای هفت تپه
کاوشهای دکتر نگهبان پس از آرامگاههای هفت تپه، منجر به شناسایی دو سکوی خشتی گردید. کاوش در بخش سکوی شماره یک که به ساختمان شماره یک نیز معروف است منجر به شناسایی اتاقها و سالنهای مختلفی در پیرامون این سکو شد. در بخش شرقی این سکو یک کارگاه، یک سالن و یک حیاط با کوره کاوش گردید. همچنین در یکی از اتاقهای کاوش شده در بخش شمالی این سکوی خشتی تعداد زیادی الواح گلی بدست آمده است. این کاوشها منجر به کشف سر یک مجسمه سفالی و احتمالاً یک ماسک سفالی، تعداد زیادی اشیای فلزی، ظروف سفالی، پیکرکهای انسانی و حیوانی و اثر مهر گردید. آثار معماری و اشیای بدست آمده در این کاوشها و همچنین مطالعه گل نوشتههای بدست آمده از این محوطه منعکس کننده این موضوع بود که هفتتپه نه یک استقرار کوچک بلکه یک شهر بزرگ مربوط به اواسط هزاره دوم ق. م. یا بهعبارت دیگر متعلق به قرن ۱۵ و ۱۴ پیش از میلاد است. این کاوشها منجر به شناخت دقیقتری از محوطه باستانی هفتتپه و دوره پادشاهی تپتیآهار و اینشوشیناک شر ایلانی شد.
شکل 1: تراس خشتی یا ساختمان شماره 1
مطالعات باستانشناسی جدید، فضاهای معماری این شهر را به گونه دیگری معرفی کرد. براساس این کاوشها، ساختارهای بزرگی در هفت تپه وجود داشته است، در بعضی موارد ابعاد این ساختارها به بیش از ۱۰۰ متر میرسد و عرض بسیار زیاد دیوارها دلیل بسیار خوبی برای مرتفع دانستن این ساختارها است. با توجه به این مطالعات و کاوشهای صورت گرفته در گذشته بدون در نظر گرفتن ساختمان آرامگاه بطور کلی پنج مجموعه ساختاری عظیم تشخیص داده شد که هر کدام دارای حیاطهای بسیار بزرگی بوده است.
تراسهای خشتی بزرگ احتمالاً محل قرار گیری معابد بودهاند. اتاقها و سالنهای کاوش شده در اطراف آنها، به احتمال زیاد بخشهای مرتبط با معابد همچون انبارها، کارگاهها، آشپزخانه و غیره بوده که در آنها امور اداری و مالی مربوط به معابد انجام میگرفته است.
شکل 2: تراس خشتی یا ساختمان شماره 2
بخش دیگری از ساختارهای شهر، با توجه به تقسیم فضایی میتوان آنها را بعنوان یک کاخ همچون کاخهای موجود در چغازنبیل که دارای یک حیاط مربع شکل مرکزی و اتاقهای پیرامونی است، در نظر گرفت.
در بخش جنوبی شهر نیز بقایای یک ساختمان اداری کاوش گردید که با توجه به الواح بدست آمده و تقسیم فضایی میتوان آن را به عنوان یک مرکز اداری برای لیست برداری، بایگانی و نگهداری اشیای خاص در نظر گرفت.
تا کنون حصاری در محوطه باستانی هفتتپه تشخیص داده نشده است.